Śladami kultury i historii Żydów
-
Miejsca
Bobowa
Jest jedną z najstarszych osad w regionie. Legenda założycielska umiejscawia jej początek na długo przed najazdem tatarskim 1241 roku. Natomiast w dokumentach wymieniono Bobową jako miasto po raz pierwszy w 1339 roku. Była miejscowością prywatną. Na przełomie XIV i XV wieku stała się regionalnym centrum handlu. Zjeżdżali do niej kupcy z Grybowa, Biecza, Ciężkowic, jak również z odległego Krakowa i z Węgier. Zabudowa Bobowej w większości była drewniana. Pożar na początku XVIII wieku zniszczył ją niemal całkowicie. Możliwe, iż z tym wydarzeniem było związane sprowadzenie Żydów w 1732 roku przez ówczesnego właściciela Michała Jaworskiego. Prawdopodobnie mieli pomóc w odbudowie zubożałej i wyludnionej miejscowości.
czytaj dalej
W połowie XVIII wieku otrzymali pozwolenie na budowę synagogi... -
Bochnia
Pierwsza wzmianka o Bochni pochodzi z 1198 roku, co czyni ją jednym z najstarszych polskich miast. Książę Bolesław Wstydliwy lokował je w 1253 roku. Wytyczone wówczas granice zostały znacznie rozszerzone przez króla Kazimierza Wielkiego w XIV wieku. Od początku swojego istnienia Bochnia miała wyjątkowe warunki rozwoju, bowiem w XIII wieku odkryto tu złoża soli kamiennej. Dzięki niej miasto stało się jednym z ważniejszych ośrodków handlu i rzemiosła w tej części Europy....
czytaj dalej -
Chrzanów
Dokładna data lokacji miasta nie jest znana. Pierwsza wzmianka o Chrzanowie pochodzi z 1393 roku. Było to miasto prywatne rodu Ligęzów, który sprawował władzę do schyłku XVII wieku. Żydzi zaczęli się osiedlać w Chrzanowie od drugiej połowy XVI wieku. Pierwszy Żyd, który pojawił się w dokumentach, miał na imię Jakub. Informacja o nim pochodzi z 1590 roku, gdy zarejestrowano w prowadzonym przez niego lombardzie 24 zastawione przedmioty...
czytaj dalej -
Dąbrowa Tarnowska
Informacja o wsi parafialnej Dąbrowa pojawiła się w źródłach historycznych po raz pierwszy w 1326 roku. Wieś była własnością możnego rodu Ligęzów. Wśród nich największe zasługi dla rozwoju osady miał kasztelan sandomierski, Mikołaj Spytek Ligęza. Ufundował przytułek dla chorych i biednych, a z jego inicjatywy Dąbrowa otrzymała przywilej królewski na organizowanie jarmarków. Kasztelan założył również drukarnię i najprawdopodobniej wzniósł renesansowy zamek w Dąbrowie...
czytaj dalej -
Nowy Sącz
Jest jednym z najstarszych miast w Małopolsce. Był lokowany w 1292 roku przez króla czeskiego i księcia krakowskiego Wacława II. Władca przeniósł wówczas nazwę z sąsiedniego Civitas Sandecz, czyli Sącza na nowe miasto. Z czasem, dla odróżnienia dwóch miejscowości przyjęły się nazwy: Nowy i Stary Sącz. Przez miasto przebiegały ważne szlaki handlowe, łączące Bałtyk z Dunajem i stolice Polski i Węgier...
czytaj dalej -
Nowy Targ
Miasto otrzymało prawa miejskie w roku 1346 od króla Kazimierza Wielkiego. Połączono wówczas dwie istniejące osady: Stare Cło i Nowy Targ. Nie jest znane dokładne położenie pierwszej z nich. Stare Cło było najstarszą osadą Nowotarszczyzny. Pobierano w niej opłaty graniczne obowiązujące przy szlaku handlowym z Krakowa na Węgry i stąd wzięła się jej nazwa. Tuż za nią przebiegała południowa granica polskiej monarchii strzeżona przez zamek w Szaflarach...
czytaj dalej -
Nowy Wiśnicz
Od XIII wieku górowała tu na wzgórzu otoczona drewnianą palisadą niewielka warownia i osada Wiśnicz. Należały do rodziny Kmitów. W I połowie XVI wieku Piotr Kmita, marszałek wielki koronny i wojewoda krakowski uczynił z zameczku bogatą magnacką rezydencję. Pod koniec XVI wieku zamek wraz z Wiśniczem przeszły w ręce rodu Lubomirskich. W 1613 roku ich właścicielem został Sebastian Stanisław Lubomirski, wojewoda ruski i krakowski. Jego staraniem wiśnicki zamek stał się solidną, a zarazem piękną twierdzą. ...
czytaj dalej -
Oświęcim
Miasto ma długą i bogatą historię. Okoliczne ziemie od XI wieku wchodziły w skład patrymonium piastowskiego. Prawa miejskie otrzymał Oświęcim w XIII wieku. Wówczas wśród licznych uprawnień nadano miastu prawo do pobierania opłat za korzystanie z dwóch mostów na rzece Sole. Ze względu na dogodne położenie na szlaku krzyżujących się głównych dróg handlowych, bliskość Śląska i Czech, podróżujący wybierali tę drogę, płacąc cło handlowe czy za przeprawę przez Sołę...
czytaj dalej -
Wadowice
Na tle krajobrazów Beskidu Małego położone jest urokliwe miasto, w którym wszystko się zaczęło, o czym informuje billboard przy wjeździe. Wadowice w ostatnich latach stały się przestrzenią symboliczną, wskazywaną jako ta, która ukształtowała osobowość i wrażliwość przyszłego papieża Jana Pawła II. Dzisiaj są miejscem odwiedzin pielgrzymów z całego świata. Niewielu z nich wie, że wśród kolegów i koleżanek Karola Wojtyły byli: Jan Kluger, Ginka Beer, Zygmunt Selinger, Leopold Zweig...
czytaj dalej -
Tarnów
Proponowany szlak przebiega poprzez wszystkie warte obejrzenia miejsca związane z historią tarnowskich Żydów. Proponuje się trasę krótszą (40 min. – 1,5 godz.), która wiedzie przez najważniejsze miejsca – a prowadzi z Rynku na cmentarz – oraz trasę dodatkową, która pozwoli z kirchołu (cmentarza) wrócić do Rynku inną drogą (1−2 godz.). Szlak ten został opisany wcześniej w przewodniku wydanym w 2000 i 2002 r. a w roku 2005 został oznakowany 10 tablicami informacyjnymi ustawionymi w najciekawszych miejscach trasy...
czytaj dalej
